گام به گام با پایان نامه سال دانشجویی
تولید علم و سرمایه گذاری مناسب در حوزه پژوهش و آموزش بویژه در زمینه تحصیلات تکمیلی و آموزش عالی از اصلی ترین اهدافی است که دائماً مسئولان نظام بر آن تأکید می ورزند. این سرمایه گذاری زمانی نتیجه مطلوب می دهد که کارایی خود را در حیطه مدیریتی و در حوزه صنعت نشان دهد و در واقع در خدمت تولید قرار گیرد.
سازمان انتشارات جهاددانشگاهی با درک این هدف والا، بارزترین و شاخص ترین ثمرات تحقیقاتی دانشجویان کشور را مدنظر قرار داده تا با معرفی آن به جامعه دانشگاهی و دانشجویان و پیوند نتایج این تحقیقات با صنعت و تولید ، به اصلاح مسیر و ارتقای امور علمی ـ پژوهشی کشور همت ورزد.
این مهم در قالب برگزاری مراسم انتخاب پایان نامه سال دانشجویی بیش از ده سال است که با همت جهاددانشگاهی در قالب تشکیلاتی سازمان انتشارات جهاددانشگاهی و با اهداف ترویجی درحو زه پژوهش و تولید دانش شکل گرفته است.
ضرورت و اهمیت اجرای جشنواره پایان نامه سال دانشجویی:
فراهم آوردن زمینه مناسب برای بروز و ظهور خلاقیت های جوانان و دانشجویان ، افزایش انگیزه مطالعه و پژوهش ، بهره مندی جامعه از اندیشه ها، آموخته‌ها و آثار دانشجویی، ترغیب و تشویق دانشجویان به مطالعه و تحقیق، از جمله علل طراحی و برگزاری «انتخاب پایان نامه سال دانشجویی» بوده است.
این اهداف، بی تردید در قالب فعالیت های علمی و پژوهشی دانشگاه ها ، اساتید و دانشجویان کشور رقم می خورد. انعکاس مناسب این جریان فراگیر موضوع اصلی جشنواره «انتخاب پایان نامه سال دانشجویی» است که آن را در ردیف موفقیت های ممتاز علمی کشور قرار داده و در مجموع به رونق پژوهش منجر شده است، یقیناً ثمرات کلی این فرایند نصیب دانشگاهیان و دانشجویان خواهد شد.
تلاش سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در هدایت و مدیریت این جریان فرهنگی علمی توانسته است بارقه های امید را در پژوهشگران دانشجو ایجاد نماید. تداوم این جریان بی شک می تواند در عرصه جهانی نیز وجه علمی کشور را تقویت و بهبود بخشد.
حضور همه جانبه وزارتخانه ها، نهادها و سازمانهایی همچون: وزارت علوم، تحقیقات فناوری ، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، سازمان ملی جوانان ، سازمان تبلیغات اسلامی و بسیاری از مجموعه های علمی و پژوهشی کشور بویژه مراکز پژوهشی دانشگاهی و موسسات آموزش عالی، اعتبار علمی در خور توجهی برای این جشنواره فراهم آورده است.
سیستم برنامه ریزی و شیوه اجرای جشنواره پایان نامه سال دانشجویی
جشنواره علمی ـ پژوهشی پایان نامه سال دانشجویی از همان سال های آغازین، سیستم متمرکز برنامه ای را برگزیده است. از اواسط آذر ماه و بلافاصله پس از اتمام جشنواره کتاب سال دانشجویی ، برنامه ریزی انتخاب پایان نامه سال دانشجویی آغاز می شود و فرایند شش ماهه ای برای اجرای مراسم اختتامیه تدارک می‌گردد این برنامه ها در قالب گروهها و کمیته هایی همچون دبیرخانه دائمی ، گروه علمی ـ داوری ، گروه پشتیبانی و .. سازماندهی می شود.
دبیرخانه پایان نامه سال دانشجویی دریافت ، طبقه بندی،کدگذاری اولیه و ثبت اطلاعات آثار دریافتی را بر عهده دارد.
کمیته علمی در یک فرایند علمی آثار را در قالب گروه های آموزشی ششگانه (علوم پزشکی و دامپزشکی، کشاورزی ومنابع طبیعی، فنی و مهندسی، علوم پایه ،علوم انسانی واجتماعی، هنرومعماری) در چند مرحله داوری و ارزیابی می نماید.
کمیته اطلاع رسانی و تبلیغات، انعکاس رویدادهای خبری ـ علمی جشنواره را تا مراسم پایانی (اختتامیه) عهده دار می شود.
کمیته پشتیبانی ، امور تدارکات خدمات جنبی را سامان می دهد.
بررسی اجمالی این جشنواره نشان می دهد که سیستم متمرکز آن مؤثر واقع شده است به گونه ای که همه ساله با رشد روزافزون آثار روبرو بوده است بویژه از دوره هشتم با گسترش حوزه علمی جشنواره از گروه علوم انسانی به تمامی گروه ها و رشته های دانشگاهی ، جشنواره رشد روزافزونی را داشته .
نتایج جشنواره پایان نامه سال دانشجویی:
ـ ایجاد رقابت علمی بین دانشجویان در حیطه پژوهش و تحقیق
ـ ایجاد فضای مشارکت در بین سازمان ها ، نهادها و دستگاههای مرتبط در جهت توسعه فعالیتهای پژوهشی در دانشگاه ها
ـ تقویت روحیه علمی با چاپ پایان نامه های برتر در شمارگان مناسب و در تمامی گروه های ششگانه
ـ حمایت از پایان نامه های برتر و معرفی آن ها به واحدهای صنعتی و تولیدی کشور
ـ توسعه پژوهش های علمی ـ کاربردی در سطوح مختلف دانشگاه ها
ـ شناسایی نیروهای خلاق و مستعد و معرفی آنها به جامعه علمی کشور
مجموعه این نتایج نشان می دهد که این فعالیت علمی مورد استقبال جامعه انشگاهی کشور قرار گرفته و امید می رود که در سطوح بین المللی نیز نقش خود را ایفاء نماید.
بخش های جشنواره
۱ـ بخش اصلی ۲ـ بخش جنبی ۳ـ بخش ویژه
۱- بخش اصلی :
در این بخش ، از فارغ التحصیلان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترای تمامی رشته های دانشگاه های کشور دعوت میشود تا پایان نامه های خود را که دردوسال اخیر هر دوره (سالی که جشنواره در آن برگزار می شود و سال ماقبل آن )تدوین و از آن دفاع کرده اند برای شرکت در جشنواره ارسال کنند.
بخش اصلی در ۶ گروه تخصصی سازماندهی می شود: ۱-۱- گروه فنی ـ مهندسی۱ـ ۲- گروه پزشکی ـ دامپزشکی ۱-۳- گروه کشاورزی ومنابع طبیعی ۱-۴-گروه علوم پایه۱-۵- گروه علوم انسانی – اجتماعی۱-۶- گروه هنر- معماری
۲- بخش ویژه :
در این بخش هر سال با صلاحدید افراد صاحب نظر و با نظرخواهی از اعضائ شورای سیاستگذاری و متناسب با عنوا ن آن سال ، یک یا چند موضوع به عنوان موضوع ویژه به تصویب شورای مذکور رسیده و در فراخوان اعلام می شود.
۳- بخش جنبی :
در این بخش تمامی پژوهش‌های دانشجویی مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترا پذیرفته می شوند. بدیهی است که این آثار باید ویژگی‌های لازم یک پژوهش را داشته باشند . این آثار نیز در ۶ گروه تخصصی طبقه بندی می شوند.
شیوه و مراحل داوری:
با توجه به طبقه بندی آثار در سه بخش و گستردگی موضوعی آثار، شورای علمی جشنواره برای هر گروه و شاخه یک مدیر گروه متخصص ار میان اساتید و اعضا ء هیات علمی دانشگاهها انتخاب تموده و به دبیرخانه جشنواره معرفی می نماید .
داوری پایان نامه سال دانشجویی عمدتاً در چهار مرحله زیر انجام می پذیرد:
مرحله مقدماتی: درمرحله مقدماتی داوری مدیر گروه به همراه کارشناسان دبیرخانه آثار رسیده گروه خود را با شرایط دبیرخانه و فراخوان انطباق می دهند. در این مرحله پایان نامه ها و پژوهش هایی که شرایط لازم را کسب نکنند حذف و بقیه به مرحله بعد راه می یابند. در این مرحله مدیرگروه موظف است موضوع پایان نامه را با گروه خود مورد بررسی قرار دهد تا هر پایان نامه متناسب با موضوع خود در گروه مناسب جایگزین و مورد داوری قرار گیرد.
مرحله اول : در این مرحله مدیر گروه به همراه دو مشاور خود که ً هر دو مشاور متناسب با گرایش ها و رشته های گروه مورد نظر، آثار رسیده گروه خود را توسط فرمهای مرحله اول داوری مورد ارزیابی قرار می دهند.
در این مرحله ابتدا هر پایان نامه توسط مدیر گروه ارزیابی شده و نمرات کسب شده در فرمهای ارزیابی داده می شود سپس مشاور اول نمرات مورد نظر را اعلام و بعد مشاور دوم نظر خود را مرقوم می نماید و در نهایت میانگین سه نمره امتیاز نهایی هر پایان نامه خواهد بود کلیه پایان نامه ها به این شیوه مورد ارزیابی قرار می گیرند و در نهایت گروه موظف است ۵۰ درصد پایان نامه های مورد نظر را حذف نموده تا ۵۰ درصد باقی مانده به مرحله دوم راه یابند.
مرحله دوم: در این مرحله مدیر گروه به تناسب رشته ها و گرایش های موجود در گروه، هر یک از پایان نامه ها را در اختیار یک داور زبده آن رشته قرار می دهد تا بر مبنای شاخص های فرم ارزیابی مرحله دوم پایان نامه را مورد داور ی قرار دهد و امتیاز مورد نظر را در فرم قید نماید . در صورت نیازیک مشاور پایان نامه را مورد مطالعه قرار داده و نمره مورد نظر را در فرم مشخص می نماید و در نهایت میانگین این دو نمره امتیاز کلی خواهد بود که در فرم باید قید شود.
مرحله سوم : در این مرحله مدیر گروه موظف است با حضور کلیه داوران و مشاوران طی یک جلسه پایان نامه ها را از نظر امتیاز مورد مقایسه و بررسی قرار دهند و طبق آراء داوران و فرمهای ارزیابی اسامی نفرات برتر رادر صورتجلسه نهایی داوری اعلام نمایند.
مرحله چهارم: کمیته نهایی داوری با حضور دبیر جشنواره و مدیران گروه ها تشکیل گردیده و طی یک صورتجلسه معین نفرات برتر را انتخاب و اعلام می نمایند.
مراسم معرفی برگزیدگان
پس از معرفی نفرات برتر توسط هیات داوران، دبیرخانه با هماهنگی یکی از دانشگاههای تهران اقدام به تهیه سالن نموده و اقدامات اجرایی مراسم معرفی برگزیدگان جشنواه را آغاز می نماید.
در این مراسم کشوری که با حضور جمعی از دانشجویان، اساتید،شخصیتهای علمی، مسئولان و مقامات کشور و همچنین برخی از وزراء وزارتخانه ها ی مرتبط اجرا می شود، به برگزیدگان و تقدیرشدگان ، لوح تقدیر – سکه بهارآزادی– تندیس ویژه جشنواره اهداء می گردد.
و همچنین پایان نامه های برگزیده گان توسط سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در قالب کتاب به چاپ می رسد.
امید می رود که این برنامه فرهنگی علمی همچنان با رشد روز افزون خود به توسعه فرهنگی – علمی کشور کمک نموده و موجبات ارتقاءعلمی کشور را فراهم آورد.